In March 2025, Nam Cat Tien Protection Forest Management Board, in collaboration with partners including Center for Nature Conservation and Development (CCD), organized a training course: “Data Management and Patrol Reporting Using the SMART Tools.” The training was conducted for staff at Nam Cat Tien Protection Forest. The objective of the course was to introduce the Spatial Monitoring and Reporting Tool (SMART Tools) and its applications in patrol management, reporting, and support for forest survey and biodiversity monitoring programs. This initiative aims to enable the Management Board to develop and operate a comprehensive and sustainable management system based on the SMART Tools. from left to right Picture 1: Staff practicing on SMART DesktopPicture 2: Staff using SMART MobilePicture 3: Hands-on field session © CCD/2025 During the training course, CCD experts provided participants with comprehensive guidance on the SMART Tools, including procedures of designing data models, setting up patrol activities, developing data collection protocols, and managing data input and reporting within the SMART system. The program also included hands-on field sessions, where participants practiced collecting information using the SMART Mobile application on smartphones and updating the data into the SMART Desktop system. In addition, participants were guided through the processes of data synthesis, report generation, error correction, and finalizing databases and reports in accordance with the requirements set by the Management Board. CCD has been actively collaborating with various forest management units in Đắk Nông Province — including Ta Dung National Park, Nam Nung Nature Reserve, Nam Tay Nguyen Forestry Company, and Dak Ntao Forestry Company — to develop and standardize management systems based on the SMART Tools. These efforts are aimed at enhancing the accuracy and effectiveness of forest management, patrolling, forest protection contracting, and biodiversity conservation initiatives.

Voọc mông trắng (Trachypithecus delacouri) , hay còn gọi là voọc quần đùi trắng, là loài linh trưởng đặc hữu chỉ phân bố tự nhiên tại các hệ sinh thái núi đá vôi ở miền Bắc Việt Nam như Rừng đặc dụng Hương Sơn (Hà Nội), Rừng phòng hộ Kim Bảng, Khu Bảo tồn Thiên nhiên đất ngập nước Vân Long (Ninh Bình). Đây là loài được xếp hạng Cực kỳ nguy cấp (CR) trong Sách Đỏ Việt Nam (2024) và Danh lục Đỏ IUCN, nằm trong top 25 loài linh trưởng nguy cấp nhất thế giới. Đặc trưng bởi bộ lông đen tuyền, hai má trắng và dải lông trắng quanh mông giống như đang mặc chiếc "quần đùi” trắng, voọc mông trắng là biểu tượng đa dạng sinh học của hệ sinh thái núi đá vôi Việt Nam, tuy nhiên, loài này đang đối mặt với nhiều mối đe dọa nghiêm trọng. Nằm trong các nỗ lực bảo tồn loài voọc mông trắng, trong thời gian qua, Trung tâm Bảo tồn Thiên nhiên và Phát triển (CCD) đã thực hiện nhiều các hoạt động, bao gồm: Điều tra, tăng cường tuần tra, giám sát. Tổ chức các hoạt động truyền thông, giáo dục cộng đồng nhằm nâng cao nhận thức của người dân. Trong đó hoạt động tuần tra giám sát dựa vào cộng đồng là một trong những hoạt động được chú trọng. CCD đã thành lập tổ tuần rừng có sự tham gia của cộng đồng tại Hương Sơn là những người dân địa phương có sức khỏe, am hiểu về rừng, đặc biệt là tập tính của loài voọc. Tổ này sẽ tuần tra hàng tháng nhằm ghi nhận các đặc điểm phân bố, tập tính cũng như hoạt động của quần thể voọc tại Hương Sơn, từ đó góp phần đưa ra các giải pháp, kế hoạch bảo tồn, phục hồi cần thiết quần thể loài voọc mông trắng này. Hãy cùng CCD khám phá lịch trình giám sát voọc mông trắng trong 1 ngày với tổ tuần rừng có sự tham gia của cộng đồng tại Rừng đặc dụng Hương Sơn!

Ít ai biết được rằng, ngay tại thủ đô Hà Nội lại có sự tồn tại của một trong số những loài linh trưởng quý hiếm nhất thế giới, loài voọc mông trắng (Trachypithecus delacouri). Từ tháng 12 năm 2022, Trung tâm Bảo tồn Thiên nhiên và Phát triển (CCD) đã khẳng định sự tồn tại của quần thể voọc mông trắng tại Rừng đặc dụng Hương Sơn, Hà Nội sau nhiều tháng điều tra hiện trường. Từ đó cho đến nay, chúng tôi cùng các đối tác đã ghi nhận thêm ít nhất 2 đàn với khoảng 15 cá thể, trong đó có con non mới sinh vào 2/2024, 11/2024 và 3/2025. Sau khi xác định quần thể, Trung tâm CCD đã phối hợp với các cơ quan chức năng thực hiện các bước toàn diện để bảo tồn loài linh trưởng này, trong đó bao gồm: Thành lập Tổ tuần tra rừng có sự tham gia của cộng đồng: tuần tra định kỳ, gỡ bẫy, ghi nhận xâm hại và chia sẻ dữ liệu cho chủ rừng/Hạt Kiểm lâm để xử lý kịp thời. Giám sát voọc và đa dạng sinh học: kết hợp máy bay không người lái gắn camera nhiệt, bẫy ảnh, quan sát theo tuyến/điểm, ghi nhận bằng phần mềm Quản lý dữ liệu và báo cáo tuần tra (SMART)/GPS để xác định khu vực hoạt động, nơi kiếm ăn, nơi ngủ và đường di chuyển theo mùa. Đặt biển truyền thông nâng cao ý thức bảo vệ thiên nhiên và đưa thông tin pháp luật: biển được đặt tại các khu vực giao thoa giữa hoạt động du lịch của Chùa Hương với vùng sinh sống của voọc. Song song với các hoạt động này, Trung tâm CCD đang cộng tác cùng Trung tâm Cứu hộ động vật hoang dã Hà Nội và Chi cục Kiểm lâm Hà Nội xây dựng Đề án trình Ủy ban Nhân dân Thành phố thành lập “Khu Bảo tồn loài và sinh cảnh voọc mông trắng Hương Sơn”. Đây là bước đi chiến lược để bảo vệ dài hạn quần thể linh trưởng quý hiếm này trong bối cảnh giao thoa phức tạp giữa nhiệm vụ bảo vệ hệ sinh thái tại rừng Hương Sơn và phát triển du lịch tại Di tích quốc gia đặc biệt - Quần thể Hương Sơn (Chùa Hương). Chúng tôi sẽ cập nhật tới các bạn nhiều hoạt động về công tác bảo vệ voọc mông trắng tại các bài viết sắp tới!

Rừng phòng hộ Kim Bảng là nơi sinh sống của quần thể voọc mông trắng lớn thứ 2 toàn cầu với hơn 100 cá thể. Trong những năm trở lại đây, Trung tâm Bảo tồn Thiên nhiên và Phát triển (CCD Vietnam) đã và đang phối hợp với Kiểm lâm tỉnh Ninh Bình (trước đây là Hà Nam) tuần tra rừng, giám sát, bảo vệ voọc và đa dạng sinh học. Các hoạt động này giúp ngăn chặn săn, bẫy, phá hủy sinh cảnh, giúp quần thể voọc tại đây phục hồi và tăng số lượng cá thể một cách rõ rệt. Tuy nhiên, áp lực từ săn bắt vẫn luôn hiện hữu, đe dọa sự sinh tồn của quần thể loài linh trưởng đặc hữu này, cũng như các giá trị đa dạng sinh học của vùng núi đá vôi ở Kim Bảng. Trong tháng 9/2025, CCD Vietnam đã phối hợp với Hạt kiểm lâm Khu vực IV (trước kia là Hạt kiểm lâm huyện Kim Bảng) tổ chức các buổi truyền thông với chủ đề “Bảo vệ loài voọc mông trắng và hệ sinh thái rừng trên núi đá vôi Kim Bảng” cho cộng đồng tại các thôn, tổ dân phố sinh sống gần sinh cảnh của voọc. Hoạt động đã thu hút hơn 160 người dân tham gia. Thông qua các hình thức truyền thông bảo tồn thiên nhiên gắn với tìm hiểu về thiên nhiên, đặc biệt là voọc mông trắng qua các trò chơi, hỏi – đáp và chia sẻ thông tin khoa học thường thức, người dân đã hiểu hơn về vai trò của hệ sinh thái rừng Kim Bảng và loài voọc mông trắng cũng như các quy định pháp luật về bảo vệ thiên nhiên và các loài hoang dã. Các buổi truyền thông không chỉ góp phần nâng cao hiểu biết mà còn thúc đẩy trách nhiệm cộng đồng, tạo động lực để người dân cùng chung tay bảo vệ các loài động vật hoang dã và ngôi nhà của chúng – các hệ sinh thái rừng và các vùng tự nhiên. Trong thời gian tới, CCD Vietnam sẽ tiếp tục mở rộng hoạt động truyền thông cho cộng đồng ở vùng Kim Bảng, Hương sơn và ở các khu vực ưu tiên bảo tồn khác trên cả nước để ngày càng nhiều người dân được tiếp cận và hiểu được vai trò của các hệ sinh thái, các loài hoang dã đối với cuộc sống, cũng như các quy định pháp luật về bảo vệ thiên nhiên và đa dạng sinh học.

Trong bối cảnh công nghệ tiến bộ như hiện nay, việc ứng dụng thiết bị bay không người lái (UAV) trong điều tra, giám sát các loài động vật hoang dã đã giải quyết được nhiều vấn đề mà các phương pháp truyền thống gặp phải đặc biệt là ở các địa hình rậm rạp trong các khu rừng tại Việt Nam. Ảnh vệ tinh cũng là một công cụ đắc lực, giúp các chuyên gia phân tích địa hình, thảm thực vật, thủy văn, ranh giới… từ đó xác định vùng phân bố loài, những thay đổi theo thời gian và các mối đe dọa tiềm ẩn. Thông tin thu được giúp trực quan hóa dữ liệu, đóng góp bằng chứng khoa học có giá trị cho công tác bảo tồn các loài nguy cấp. Trong tháng 9, các thành viên của Trung tâm Bảo tồn Thiên nhiên và Phát triển (CCD) đã tổ chức một đợt tập huấn chuyên sâu về quản lý cơ sở dữ liệu không gian và dữ liệu bảo tồn trên các phần mềm GIS, cũng như kỹ thuật sử dụng UAV trong giám sát đa dạng sinh học. Buổi tập huấn được dẫn dắt bởi các giảng viên nhiều kinh nghiệm và tài trợ bởi Quỹ Bảo tồn động thực vật hoang dã Việt Nam Conservation Vietnam. Chúng tôi cam kết ứng dụng các công nghệ tiên tiến như GIS và UAV trong giám sát và điều tra đa dạng sinh học nhằm nâng cao hiệu quả và độ tin cậy của các nghiên cứu tại Trung tâm CCD và đối tác. Những minh chứng khoa học thu được không chỉ hỗ trợ công tác bảo tồn các loài quý hiếm, mà còn cung cấp bằng chứng rõ ràng, chính xác và trực quan cho các nhà giáo dục môi trường, nhà quản lý và nhà hoạch định chính sách

Khu Bảo tồn Thiên nhiên Ea Sô (hơn 26.800 ha), nằm ở vùng chuyển tiếp giữa Duyên hải Nam Trung Bộ và Tây Nguyên, là nơi hội tụ hệ động thực vật phong phú, trong đó có nhiều loài đặc hữu và quý hiếm. Kết quả nghiên cứu do Trung tâm Bảo tồn Thiên nhiên và Phát triển (CCD) phối hợp với Ban Quản lý Khu bảo tồn Ea Sô thực hiện trong năm 2025 đã ghi nhận nhiều loài nguy cấp và có nguy cơ tuyệt chủng cao như: cheo lưng bạc, bò tót, bò rừng, voọc bạc Đông Dương, chà vá chân đen, công, diều cá bé, nhái bầu Đắk Lắk cùng các loài thực vật quý như trắc, cẩm lai. Sự giàu có về đa dạng sinh học này không chỉ khẳng định giá trị đặc biệt của Ea Sô, mà còn đặt ra thách thức lớn trong quản lý, bảo vệ trước các áp lực săn bắt, khai thác và sử dụng tài nguyên chưa bền vững từ vùng đệm. Nhằm tăng cường sự tham gia của cộng đồng trong công tác bảo tồn, CCD đã phối hợp với Ban Quản lý Ea Sô và chính quyền các xã vùng đệm triển khai chương trình truyền thông môi trường với các hoạt động: Tập huấn kỹ năng truyền thông cho cán bộ khu bảo tồn Triển khai chương trình truyền thông dài hạn tại các thôn vùng đệm Chương trình hướng tới: Nâng cao nhận thức Khơi dậy niềm tự hào của người dân về thiên nhiên quê hương Nhấn mạnh vai trò không thể thiếu của cộng đồng trong gìn giữ và phục hồi đa dạng sinh học. Đây là lần đầu tiên có một chương trình truyền thông về bảo tồn đa dạng sinh học bài bản ở Ea Sô. CCD cam kết sẽ tiếp tục đồng hành, mở rộng hoạt động tới toàn bộ các thôn vùng đệm, góp phần nâng cao hiểu biết, trách nhiệm và hành động của cộng đồng trong việc bảo vệ, gìn giữ và phát huy giá trị thiên nhiên độc đáo của Ea Sô.

Hướng tới mục tiêu phát triển du lịch xanh và du lịch sinh thái gắn với cộng đồng một cách bền vững, trong tháng 8/2025, Trung tâm Bảo tồn Thiên nhiên và Phát triển (CCD) đã phối hợp với Ban Quản lý Vườn quốc gia Xuân Thủy – tỉnh Ninh Bình xây dựng Đề án phát triển du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí tại Vườn quốc gia Xuân Thủy đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Đề án tập trung xác định và quy hoạch các điểm, tuyến du lịch đặc trưng dựa trên điều kiện tự nhiên, giá trị đa dạng sinh học và văn hóa địa phương. Đồng thời, đề án đưa ra các giải pháp thu hút đầu tư phát triển hạ tầng du lịch, song song với nâng cao năng lực quản lý và giám sát của Vườn quốc gia để đảm bảo du lịch phát triển bền vững, góp phần tăng cường hiệu quả bảo tồn đa dạng sinh học và phục hồi các hệ sinh thái đặc trưng của vùng đất ngập nước quan trọng này. CCD sẽ tiếp tục đồng hành cùng Vườn quốc gia Xuân Thủy trong công tác quy hoạch, nâng cao năng lực quản lý du lịch, phát triển các mô hình du lịch cộng đồng. Qua đó, tạo nguồn thu ổn định, đồng thời góp phần nâng cao hiệu quả truyền thông và nhận thức của công chúng về bảo tồn thiên nhiên, bảo vệ các giá trị đa dạng sinh học của vùng đồng bằng sông Hồng.

Ngày 20/8, Trung tâm Bảo tồn Thiên nhiên và Phát triển (CCD) và Khu Bảo tồn Thiên nhiên Ea Sô đã tổ chức họp chia sẻ kết quả điều tra đa dạng sinh học tại Khu Bảo tồn Thiên nhiên Ea Sô và Rừng phòng hộ đầu nguồn Krông Năng (tỉnh Đắk Lắk) với ghi nhận hàng trăm loài động, thực vật quý hiếm tại hai khu. Sau hơn 2 tháng khảo sát thực địa và đặt bẫy ảnh, nhóm chuyên gia của CCD đã phát hiện nhiều loài chim, thú, bò sát và lưỡng cư trong Sách Đỏ Việt Nam. Đặc biệt, nhóm chuyên gia đã phát hiện cheo cheo lưng bạc (Tragulus versicolor) (hay còn gọi là cheo cheo việt nam) trước đây chỉ ghi nhận ở Khánh Hòa, Ninh Thuận và Phú Yên (địa giới hành chính cũ). Bên cạnh đó, nhóm chuyên gia đã tái phát hiện diều cá bé (Icthyophaga humilis) ngoài tự nhiên sau hơn 20 năm. CCD kỳ vọng các kết quả điều tra đa dạng sinh học này sẽ giúp cho tỉnh Đắk Lắk trong quá trình sáp nhập Rừng phòng hộ Krông Năng vào Khu Bảo tồn Thiên nhiên Ea Sô thành Vườn quốc gia. Trong khuôn khổ hợp tác giữa Khu Bảo tồn Thiên nhiên Ea Sô và CCD, thời gian tới, chương trình sẽ tổ chức tập huấn nâng cao năng lực truyền thông và giáo dục môi trường cho các cán bộ, kiểm lâm tại 2 khu; truyền thông bảo vệ rừng tại các cộng đồng vùng đệm; điều tra và giám sát các loài chim di cư, nhóm Thú; thành lập tổ cộng đồng tuần tra bảo vệ rừng.

Khu Bảo tồn Thiên nhiên – Văn hóa Đồng Nai, tỉnh Đồng Nai có diện tích hơn 100 nghìn héc-ta, là nơi sống của nhiều loài động, thực vật nguy cấp, quý, hiếm. Trong các loài thực vật tại đây, cẩm lai (Dalbergia oliveri) nằm trong số các loài cây gỗ bị đe dọa tuyệt chủng ở mức cao nhất trên toàn cầu và được pháp luật Việt Nam bảo vệ. Hợp nhất với nỗ lực bảo vệ và phục hồi cẩm lai của Khu Bảo tồn Thiên nhiên – Văn hóa Đồng Nai, Trung tâm Bảo tồn Thiên nhiên và Phát triển (CCD) thực hiện dự án bảo tồn các loài cây gỗ nguy cấp thuộc chi Trắc, Cẩm (Dalbergia) , với sự hỗ trợ tài chính từ Tổ chức Gỗ nhiệt đới quốc tế (International Tropical Timber Organization - ITTO). Với mục tiêu trồng bảo tồn ít nhất 10.000 cây của 02 loài cẩm lai và trắc ( Dalbergia cochinchinensis), trong tháng 8 – 9 này, tại Khu Bảo tồn Thiên nhiên – Văn hóa Đồng Nai, CCD sẽ trồng ít nhất 6000 cây cẩm lai trên diện tích khoảng 15 héc-ta. Cây giống trồng rừng là cây ít nhất 2 năm tuổi, cao ít nhất 1 mét, được nhân giống từ hạt mang nguồn gen bản địa, được ươm trồng bởi người dân sinh sống gần Khu Bảo tồn Thiên nhiên - Văn hóa Đồng Nai. Trong quá trình hoạt động của mình, CCD đã và đang phối hợp với các bên phục hồi quần thể các loài gỗ hồng tại khu vực phân bố cũ; bảo tồn nguồn gen cây bản địa nguy cấp; làm giàu rừng, tăng giá trị đa dạng sinh học; phủ xanh, phục hồi rừng suy thoái bằng cây bản địa; thúc đẩy sự tham gia của người dân trong hoạt động bảo tồn thực vật.

Vườn Quốc gia Kon Ka Kinh – tỉnh Gia Lai có diện tích 41.913,78 ha, cách Pleiku 50 km và nằm trên ranh giới hành chính của 4 xã: Ayun, Đăk Rong, Krong, Đăk Sơmei. Vườn không chỉ có hệ sinh thái đa dạng với nhiều loài động, thực vật quý hiếm, mà còn có tài nguyên du lịch phong phú như: Đỉnh Kon Ka Kinh cao 1.748m – nóc nhà của tỉnh Gia Lai, đỉnh Đá Trắng; Thác 95, thác Nàng Tiên, thác Kon Bông, thác H’lân; Quần thể cây đa cổ thụ, quần thể cây Hương, quần thể cây Thông; Trung tâm cứu hộ động vật hoang dã; Khu di tích lịch sử xã Krong, khu canh tác lúa nước và văn hóa đặc sắc của cộng đồng người Ba Na. Đây cũng là khu rừng đặc dụng duy nhất của tỉnh Gia Lai được vinh danh di sản kép: Vườn di sản ASEAN và vùng lõi của Khu Dự trữ Sinh quyển thế giới Cao nguyên Kon Hà Nừng. Mặc dù có tiềm năng phát triển du lịch, nhưng Vườn quốc gia Kon Ka Kinh chưa phát huy và tận dụng lợi thế này. Hiện nay, các hoạt động du lịch đang tổ chức theo hướng nhỏ lẻ, chưa đồng bộ và thiếu tính đặc trưng, cạnh tranh để thu hút khách. Nhằm khai thác hiệu quả các giá trị tự nhiên, văn hóa của Kon Ka Kinh, trong tháng 8/2025, Trung tâm Bảo tồn Thiên nhiên và Phát triển (CCD) phối hợp với Ban quản lý Vườn quốc gia Kon Ka Kinh, các tổ chức, đơn vị lữ hành xây dựng Đề án phát triển du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí đến năm 2030, tầm nhìn đến 2045. Đề án nhằm xác định các loại hình du lịch, tuyến, điểm du lịch phù hợp với điều kiện tự nhiên cũng như đưa ra các giải pháp nhằm thu hút các nhà đầu tư tiềm năng, cải thiện cơ sở hạ tầng du lịch, nâng cao năng lực quản lý và giám sát, từ đó tối ưu hóa nguồn thu từ khách du lịch. Bên cạnh đó, Đề án cũng chú trọng phát triển hài hòa lợi ích giữa bảo tồn đa dạng sinh học với phát triển sinh kế và bảo tồn văn hóa của khu vực. Trong thời gian tới, CCD sẽ tiếp tục đồng hành với Vườn quốc gia Kon Ka Kinh trong công tác lập quy hoạch, xác định sản phẩm du lịch phù hợp, xây dựng mô hình du lịch dựa vào cộng đồng và triển khai các hoạt động truyền thông, giáo dục môi trường. Việc phát triển du lịch tại Vườn quốc gia Kon Ka Kinh được định hướng gắn với bảo tồn, đảm bảo không xâm lấn tài nguyên rừng và góp phần hiện thực hóa chiến lược phát triển du lịch bền vững gắn với sinh thái, văn hóa của tỉnh Gia Lai.

Trong tháng 7, Trung tâm Bảo tồn Thiên nhiên và Phát triển (CCD) cùng Ban quản lý Vịnh Hạ Long có buổi làm việc với ông Peter Scott Debrine - chuyên gia cấp cao của Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên Hợp Quốc (UNESCO) và PGS.TS Phạm Hồng Long về kế hoạch phát triển du lịch bền vững tại Di sản Vịnh Hạ Long đến năm 2035, tầm nhìn đến 2045. Ông Debrine đã ghi nhận và đánh giá cao các đề xuất và các lý thuyết áp dụng của CCD về các tiêu chí phát triển bền vững cùng bộ chỉ số giám sát thực hiện kế hoạch phát triển du lịch bền vững dành riêng cho Di sản thiên nhiên thế giới vịnh Hạ Long- Quần đảo Cát Bà. Ông Debrine cũng đánh giá bản kế hoạch có tính thực tiễn và đảm bảo các nguyên tắc về bảo tồn, phát huy giá trị di sản và sự tham gia của người dân địa phương theo đúng các hướng dẫn của UNESCO và Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN). Ngoài ra, ông Debrine cũng nhấn mạnh cần chú ý hơn trong việc đưa ra các tiêu chí và giải pháp nhằm kiểm soát tốt hơn chất thải từ các tàu du lịch trên vịnh; kiểm soát sức tải tại các tuyến, điểm du lịch; phát triển thêm các sản phẩm du lịch đặc trưng cũng như các giải pháp an toàn cho du khách tham quan vịnh. CCD đã và đang tiếp tục hỗ trợ xây dựng kế hoạch, quy chế quản lý và chiến lược phát triển cho các khu di sản thiên nhiên thế giới được UNESCO công nhận tại Việt Nam, hướng đến phát triển hài hòa giữa các nỗ lực bảo tồn thiên nhiên, bảo vệ đa dạng sinh học với phát triển và du lịch bền vững.

Trong tháng 7, Trung tâm Bảo tồn Thiên nhiên và Phát triển (CCD) đã phối hợp với Khu Bảo tồn Thiên nhiên Ea Sô - tỉnh Đắk Lắk tổ chức khóa tập huấn sử dụng công cụ SMART – Hệ thống quản lý dữ liệu và báo cáo tuần tra – nhằm nâng cao năng lực bảo vệ rừng và bảo tồn đa dạng sinh học và tiến tới chuẩn khóa quy trình tuần tra, báo cáo của khu bảo tồn. Khóa tập huấn giúp các cán bộ kỹ thuật, kiểm lâm thiết lập mô hình dữ liệu, xây dựng tuyến và phiếu tuần tra trên thiết bị cầm tay, thu thập – nhập liệu – xử lý thông tin và xuất báo cáo trên hệ thống SMART. Việc chuẩn hóa hệ thống quản lý dữ liệu và báo cáo tuần tra bằng công cụ SMART sẽ giúp Ea Sô tăng cường hiệu quả tuần tra, giám sát đa dạng sinh học, giúp nâng cao tính chính xác, minh bạch và hiệu quả quản lý, bảo tồn đa dạng sinh học tại Khu bảo tồn. CCD cam kết tiếp tục đồng hành hỗ trợ kỹ thuật để cập nhật, hoàn thiện hệ thống SMART tại Ea Sô và nhiều vườn quốc gia, khu bảo tồn, rừng phòng hộ khác trên cả nước.